Rauwe, oneindige troost

Het klinkt zo mooi, natuurbegraven. Tijdens een afscheidsdienst is er alle tijd en ruimte om stil te staan bij de persoon en wat hij of zij hier heeft achtergelaten. Het begraven gaat stil, gemoedelijk. Iemand wordt weggedragen op het ruisen van de wind, meegevoerd met de blaadjes, naar een rustplek voor altijd. Zoals het bedoeld is, zoals het hoort. 

Daarna heeft de natuur het voor het zeggen; zij mag de zorg voor het graf overnemen. Dierbaren kunnen achterover gaan leunen in hun gemis en zachtjes aan een nieuwe rol gaan wennen. Maar precies daar kan natuurbegraven ook heel rauw, stekelig en doornig zijn. Letterlijk en figuurlijk. Want mensenhanden zijn gewend om te zorgen. Die willen harken, planten en zaaien. Vertroetelen, aanwezigheid tastbaar houden en doorgaan met herinneringen creëren. Want als we daarmee stoppen, wat blijft er dan over?

Natuurbegraven staat voor datgene waar veel mensen bang voor zijn: het onherroepelijke, definitieve loslaten van de fysieke vorm. Elke manier van afscheid vraagt dit, maar bij natuurbegraven is dat sneller, meer aanwezig. Het is heftig om meteen na het afscheid te zeggen: ik doe niets meer en laat de aarde haar werk doen. Het doet pijn als er doornen en distels opkomen, in plaats van lieflijke paardenbloemetjes of klaprozen. Als er modder verschijnt, in plaats van fluweelzacht gras. Daar wil onze menselijke geest ‘iets aan doen’.

Maar in de natuur is geen goed of slecht, geen lelijk of mooi. Alles is, zoals het moet zijn. De natuur neemt de nabestaande mee in een nieuwe werkelijkheid, die helemaal anders kan zijn dan verwacht, die diep ingrijpend kan zijn, maar waar ook troost en onuitputtelijke inspiratie te vinden is. Door het graven is de aarde ook even verwond. Het herstel daarvan gaat even geleidelijk als snel, even voorspelbaar als verrassend. 

Nagedachtenis kan niet worden losgelaten, die blijft nou eenmaal. Maar wie fysiek durft te laten gaan en durft te vertrouwen op de natuur, ontdekt een zee van ruimte voor nieuwe herinneringen. Herinneringen die samen met de bestaande herinneringen oneindige troost kunnen geven.

Maureen