Kunstwerkje

Patricia schreef een mooi verhaal over een bijzondere begraving.

“Het heeft weken geregend, maar vandaag schijnt de zon. Ik werk sinds kort bij Geestmerloo en deze dag begeleid ik voor het eerst een begraving. Ter voorbereiding ga ik ‘s ochtends naar buiten om de route te bepalen, die ik straks met de nabestaanden zal lopen. Een mooi plekje hebben ze uitgekozen, aan de rand van het meer. Bij aankomst tref ik daar een van onze natuurbeheerders, die het urnengraf met de hand aan het delven is. De wanden zijn al keurig recht en van één zijde heeft hij een trappetje gemaakt, door drie treden uit de aarde te snijden. Zo kan de urn straks gemakkelijk in het graf worden gezet, of er in worden uitgestrooid. De natuurbeheerder wijst naar de hoop aarde naast het graf: “Honderden jaren oude zeeklei, met de schelpen er nog in.”

In de middag ga ik nogmaals naar het graf, nu in een kleine stoet van familieleden. Voorop, in de e-car die stapvoets rijdt, zit de vrouw van de overledene, die slecht ter been is. Ze heeft beginnende dementie, maar lijkt vandaag zo helder als de lucht. Daarachter lopen de dochters, De ene met de urn in haar handen, de ander met een bloemstuk. En daarachter huppelt de kleindochter naast haar vader. Haar engelachtige blonde haren lichten op in de zon. In de e-car buigt de oudere dame naar me toe en zegt: “Mijn dochters gaan niet goed door één deur samen.” Deuren zijn hier niet gelukkig; we zijn in het open veld, omringd door natuur en ruimte.

Als we aankomen bij het meer valt ons oog allereerst op de berg aarde. Het ligt er bij als een stilleven. Niet alleen drie scheppen staan er ingestoken, maar ook dezelfde rietpluimen die aan het water staan, sigaren en door de natuur gedroogde schermbloemen. De zussen kijken er stil naar. Als ze doorlopen naar het graf verschijnt er een zachte glimlach op hun gezicht. “Wat mooi”, hoor ik. Nieuwsgierig ga ik ook kijken en tref geen zwart gat meer aan, maar een graf bekleed met gras. Onderin is met lang gras een cirkel gelegd. Het ziet er uit als een soort nestje en is versierd met wat de natuur nog biedt aan kleur; rode bessen en oranje-roze kardinaalsmutsjes. We zijn allemaal verrast door het kunstwerkje dat de natuurbeheerder er met liefde van heeft gemaakt.
“Wat fijn dat papa zo’n mooie en zachte laatste plek krijgt”, zegt de dochter met de urn ontroerd, voor ze de drie groene treden afdaalt om de as uit te strooien.

“Als jullie willen, mogen jullie zelf een symbolisch schepje aarde in het graf scheppen”, zeg ik.
“Mogen we het ook helemaal vol scheppen”, vraagt het meisje.
“Ja hoor, dat mag ook.”
“En mogen we dan ook de rietpluimen en bloemen die op de berg staan gebruiken om het graf te versieren”, vraagt haar tante geïnspireerd.
“Dat is goed.”

Verheugd pakt het meisje een schep, haar familie volgt haar voorbeeld en dan beginnen ze met toewijding te werken. De oudere dame, moe van het staan, is gaan zitten op een nabijgelegen bankje. De laagstaande zon zet haar in een gouden licht, terwijl ze toekijkt hoe haar dochters samenwerken, gepassioneerd bijna, om er iets heel moois te maken. Wat zou ze denken, vraag ik me af. Even komt het beeld bij me op van de zussen als meisjes op het strand, samenwerkend aan een mooi zandkasteel dat met schelpen wordt versierd. Ik heb het nog niet gedacht, of het meisje met de engelachtige haren vindt een mooie schelp in een schep aarde.
“Vroeger was hier de zee”, zeg ik. “Dat schelpje zit al honderden jaren in de grond. Je mag hem wel meenemen als herinnering aan deze dag. Verguld stopt ze hem in haar zak en legt dan samen met haar tante het meegebrachte bloemstuk op het graf. Daarna prikken ze alle rietpluimen en schermbloemen er zorgvuldig omheen in de aarde, en geven elkaar een high five. Wat een mooie ode aan de overledene, dit gemeenschappelijk gemaakte kunstwerkje.
“Zullen we als laatste groet nog een buiging maken voor meneer”, stel ik voor. Meteen gaan ze allemaal op een rij staan, met de oudere dame in hun midden, en maken als één man een diepe buiging.
Op de terugweg in de e-car zegt de oudere dame: “Dit was een bijzondere dag. Wij zijn als familie bijna nooit allemaal tegelijk bij elkaar.” Dan staart ze tevreden voor zich uit en mompelt nogmaals: “Een bijzonder mooie dag.”